SYNOPSA 13.206
Dostępna jest już kolejna wersja Synopsy z szeregiem zmian i poprawek. Zapraszam wszystkich wspierających do pobrania. Przy okazji tego wydania warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Słowa Mateusza (należące jakoby do źródła Q), werset 10:34 "Nie mniemajcie, że przyszedłem rzucić pokój na ziemię....
Dokąd zmierzamy?..
W oparciu o dzisiejszy tekst dotyczący chrztu Jana oraz wcześniejszych analiz (por. konflacyjna II zapowiedź męki) można przedstawić prosty schemat, rozwiązujący problem synoptyczny, przy czym takie utwory jak Łk, Mk czy Mt nie należy traktować jako dzieła jednolite, pojedynczych i obcych sobie...
Chrzest Jana, czyli luka w Hipotezie Dwóch Źródeł
Zgodnie z najbardziej popularną teorią dotyczącą problemu synoptycznego autorzy Ewangelii Mateusza i Łukasza korzystali niezależnie od siebie z dwóch źródeł: starszej Ewangelii Marka oraz zbioru wypowiedzi Jezusa nieznanych Markowi, nazywanych źródłem Q. Jedną z przesłanek przemawiających za tą...
Jan Chrzczący
Dziś święto Jana Chrzciciela więc warto z tej okazji przybliżyć kilka mało znanych faktów na temat tej postaci w kontekście oroblemu synoptycznego. KWESTIA IMIENIA Imię a dokładniej przydomek Jana Chrzciciela występuje w Nowym Testamencie w dwóch formach leksykalnych, które w polskich przekładach...
Anagramy i gry słowne w Ewangelii Łukasza?
W poprzednim artykule analizowałem dwa wyjątkowe odkrycia: niemal identyczne anagramy spółgłoskowe oparte o rzeczowniki νύξ (nyx – „noc”) i νῦν (nyn – „teraz”) w wersetach J 13:30–31 (opracowanie prof. Jana Kozłowskiego) oraz w Dz 12:11–12 (analiza Krzysztofa Sykty, czyli moja własna), z wyraźnym...
Anagramy spółgłoskowe jako narzędzie stylistyczne w Ewangelii Jana i Dziejach Apostolskich
W minionym tygodniu miałem przyjemność uczestniczyć w seminarium prowadzonym przez prof. Jana Kozłowskiego, podczas którego zaprezentowany został odkryty przez niego anagram spółgłoskowy, występujący w Ewangelii Jana 13,30–31. Udział w tym spotkaniu stał się dla mnie bezpośrednią inspiracją do...
Nielegalność procesu Sanhedrynu w noc Paschy?
W poprzednim artykule pominąłem jeden dość istotny wątek. To, że Sanhedryn miałby się zebrać w noc sederową (czyli już 15. Nisan), jest mało prawdopodobne historycznie i z punktu widzenia halachy (prawa żydowskiego) niemal niemożliwe Wg synoptyków (np. Mk 14:53–65): Jezus zostaje aresztowany w...
Dziesięć niezgodności w opisach zmartwychwstania
Analiza redakcyjna i leksykalna. W tradycyjnej analizie Ewangelii często zakłada się, że różnice między relacjami synoptyków i Jana wynikają z ich niezależności, co bywa argumentem na rzecz teorii dwóch źródeł (2SH). Jednakże dokonując analizy struktury narracyjnej i wspólnego słownictwa, można...
Czy List do Filipian należy do grona nieautentycznych listów pasterskich?
Nowe spojrzenie na styl i redakcję Corpus Paulinum Współczesne badania nad listami Pawłowymi wciąż w dużej mierze opierają się na XIX-wiecznym podziale na listy autentyczne i nieautentyczne, przy czym za autentyczne uznaje się siedem pism (Rz, 1–2 Kor, Ga, Flp, 1 Tes, Flm), a za późniejsze – m.in....
Hebrajskie tło Ewangelii cz. 10: Konstrukcje gramatyczne
Jednym z najrzadziej występujących zaimków w Nowym Testamencie jest κακεῖθεν ("i stamtąd"). Jest to złożenie καί ("i") + ἐκεῖθεν ("stamtąd"), co odpowiada hebrajskiemu וּמִשָּׁם (u-mi-sham), czyli „i stamtąd”. Zwrot ten znajdziemy tylko w dwóch wersetach ewangelii: Mk 9:30 Κακεῖθεν ἐξελθόντες......
Hebrajskie tło Ewangelii cz. 9: Wnętrze grobów
Wracamy do tematu hebrajskich gier słownych w mowie przeciwko faryzeuszom, bo oto przed nami kolejna fascynująca perykopa o grobach pobielanych, zamykająca parabolę o wnętrzu kielicha. I tutaj odnajdujemy nie tylko gry słowne u Mateusza, ale też wyraźne zależności tekstu greckiego od pierwowzoru...
Słownictwo medyczne w NT cz. 16 zioła emmenagogiczne
Przygotowując ostatni artykuł nt. tła hebrajskiego w perykopie o dziesięcinie wspomniałem na marginesie o kontekście medycznym, dotyczący wymienionych przez ewangelistów ziół, który praktycznie nie jest szerzej znany. Wszystkie wskazane w obydwu wersjach tekstu zioła, zarówno w starożytnej...
Hebrajskie tło Ewangelii cz. 8: O połykaniu wielbłąda
Omawiana przed chwilą perykopa o dziesięcinie z ziół w wersji Mateusza kończy się jednym z najbardziej znanych i obrazowych logiów, o komarze i wielbłądzie: Mt 23:24 Przewodnicy ślepi! Przecedzacie komara, zaś wielbłąda połykacie! Porównania zwierzęce należą niemal wyłącznie do języka M (tj....
Hebrajskie tło Ewangelii cz. 7: Zioła, miłość i miłosierdzie
Nie ukrywam, ten post ma charakter wyjątkowy, a wręcz przełomowy. O ile przy poprzednich wpisach można było mówić jeszcze o wtórnej redakcji czy zbiegach okoliczności, choć też nie zawsze, tak tutaj mamy do czynienia z bezspornym dowodem na korzystanie przez dwóch ewangelistów, niezależnie od...
Hebrajskie tło Ewangelii cz. 6: Jałmużna czyli sprawiedliwość
Jednymi z najważniejszych, potencjalnych dowodów, wskazujących na hebrajskie lub aramejskie tło językowe warstwy Q, są oboczności występujące w perykopie "O wnętrzu kielicha". Wypowiedzi w niej ujęte stanowią fragment mowy przeciwko faryzeuszom. W ewangeliach synoptycznych znajdziemy je w trzech...
Podsumowanie 2024 roku
Rok 2024 za nami. Patrząc z perspektywy czasu to był udany rok. Na naszym blogu ukazało się ponad 60 publikacji, w tym aż jedenaście w ostatnim miesiącu. Najważniejsze artykuły to: - cykl 4 postów nt. wariantów Izajasza - cykl 15 artykułów nt. listów Pawłowych i ich potencjalnej redakcji...
Najnowsze posty, artykuły i informacje projektowe, w tym wydawnicze – zawsze na naszym profilu Facebook:
Synopsa Trzech Ewangelii to przekład dla wymagających – dla tych, którzy chcą wgryźć się głębiej w tekst ewangeliczny i jego podwaliny. Przedstawia nowe otwarcie dla problemu synoptycznego. Pokazuje nieznane dotąd polskiemu czytelnikowi miejsca, w których hebrajsko- lub aramejskojęzyczny pierwowzór (ustny lub spisany) ma więcej sensu niż greka. Pozycja obowiązkowa na polskim rynku dla każdego, kto chciałby spojrzeć za kulisy formowania się Ewangelii Mateusza, Marka i Łukasza.
Świecki przekład ewangelii to dzieło wyjątkowe nie tylko na polskim rynku wydawniczym. Trzymam kciuki za jak najszybszą premierę.
Odważny i potrzebny projekt, który ma szanse wzbudzić żywą dyskusję nie tylko wśród ekspertów. Polecam jako źródło inspiracji dla każdego pasjonata szeroko pojętej biblistyki.