Anagramy spółgłoskowe jako narzędzie stylistyczne w Ewangelii Jana i Dziejach Apostolskich

W minionym tygodniu miałem przyjemność uczestniczyć w seminarium prowadzonym przez prof. Jana Kozłowskiego, podczas którego zaprezentowany został...

Dziesięć niezgodności w opisach zmartwychwstania

Analiza redakcyjna i leksykalna. W tradycyjnej analizie Ewangelii często zakłada się, że różnice między relacjami synoptyków i Jana wynikają z ich...

Czy List do Filipian należy do grona nieautentycznych listów pasterskich?

Nowe spojrzenie na styl i redakcję Corpus Paulinum Współczesne badania nad listami Pawłowymi wciąż w dużej mierze opierają się na XIX-wiecznym...

List do Hebrajczyków dziełem Łukasza? (cz.14)

List do Hebrajczyków ma charakter szczególny. Autorstwo oraz data powstania są niepewne. Kanoniczność tego listu budziła wątpliwości już w głębokiej...

Mit o wyjściu Izraelitów z Egiptu

Jak pamiętacie z historii Mojżesza, postać ta żyła, przynajmniej "wg większości biblistów", w połowie XIII stulecia p.n.e. i w tym samym czasie miał...

Listy Pawłowe (przynajmniej w części) autorstwa Łukasza? (cz. 6)

Wszystkie poprzednie wpisy, dotyczące logiów Łukasza, cytatów z klasyków greckich u Łukasza i Pawła oraz hapaksów u Łukasza, zaczynają się zazębiać....

Prolog Ewangelii Łukasza jako kopia „De materia medica libri” (cz. 4)

De materia medica (gr. Περὶ ὕλης ἰατρικῆς rikēs), „O materiale medycznym”, to pięciotomowa encyklopedia roślin leczniczych, minerałów oraz leków,...
SYNOPSA 13.206

SYNOPSA 13.206

Dostępna jest już kolejna wersja Synopsy z szeregiem zmian i poprawek. Zapraszam wszystkich wspierających do pobrania. Przy okazji tego wydania warto zwrócić uwagę na kilka rzeczy. Słowa Mateusza (należące jakoby do źródła Q), werset 10:34 "Nie mniemajcie, że przyszedłem rzucić pokój na ziemię....

Dokąd zmierzamy?..

Dokąd zmierzamy?..

W oparciu o dzisiejszy tekst dotyczący chrztu Jana oraz wcześniejszych analiz (por. konflacyjna II zapowiedź męki) można przedstawić prosty schemat, rozwiązujący problem synoptyczny, przy czym takie utwory jak Łk, Mk czy Mt nie należy traktować jako dzieła jednolite, pojedynczych i obcych sobie...

Chrzest Jana, czyli luka w Hipotezie Dwóch Źródeł

Chrzest Jana, czyli luka w Hipotezie Dwóch Źródeł

Zgodnie z najbardziej popularną teorią dotyczącą problemu synoptycznego autorzy Ewangelii Mateusza i Łukasza korzystali niezależnie od siebie z dwóch źródeł: starszej Ewangelii Marka oraz zbioru wypowiedzi Jezusa nieznanych Markowi, nazywanych źródłem Q. Jedną z przesłanek przemawiających za tą...

Jan Chrzczący

Jan Chrzczący

Dziś święto Jana Chrzciciela więc warto z tej okazji przybliżyć kilka mało znanych faktów na temat tej postaci w kontekście oroblemu synoptycznego. KWESTIA IMIENIA Imię a dokładniej przydomek Jana Chrzciciela występuje w Nowym Testamencie w dwóch formach leksykalnych, które w polskich przekładach...

Anagramy i gry słowne w Ewangelii Łukasza?

Anagramy i gry słowne w Ewangelii Łukasza?

W poprzednim artykule analizowałem dwa wyjątkowe odkrycia: niemal identyczne anagramy spółgłoskowe oparte o rzeczowniki νύξ (nyx – „noc”) i νῦν (nyn – „teraz”) w wersetach J 13:30–31 (opracowanie prof. Jana Kozłowskiego) oraz w Dz 12:11–12 (analiza Krzysztofa Sykty, czyli moja własna), z wyraźnym...

Nielegalność procesu Sanhedrynu w noc Paschy?

Nielegalność procesu Sanhedrynu w noc Paschy?

W poprzednim artykule pominąłem jeden dość istotny wątek. To, że Sanhedryn miałby się zebrać w noc sederową (czyli już 15. Nisan), jest mało prawdopodobne historycznie i z punktu widzenia halachy (prawa żydowskiego) niemal niemożliwe Wg synoptyków (np. Mk 14:53–65): Jezus zostaje aresztowany w...

Dziesięć niezgodności w opisach zmartwychwstania

Dziesięć niezgodności w opisach zmartwychwstania

Analiza redakcyjna i leksykalna. W tradycyjnej analizie Ewangelii często zakłada się, że różnice między relacjami synoptyków i Jana wynikają z ich niezależności, co bywa argumentem na rzecz teorii dwóch źródeł (2SH). Jednakże dokonując analizy struktury narracyjnej i wspólnego słownictwa, można...

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 10: Konstrukcje gramatyczne

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 10: Konstrukcje gramatyczne

Jednym z najrzadziej występujących zaimków w Nowym Testamencie jest κακεῖθεν ("i stamtąd"). Jest to złożenie καί ("i") + ἐκεῖθεν ("stamtąd"), co odpowiada hebrajskiemu וּמִשָּׁם (u-mi-sham), czyli „i stamtąd”. Zwrot ten znajdziemy tylko w dwóch wersetach ewangelii: Mk 9:30 Κακεῖθεν ἐξελθόντες......

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 9: Wnętrze grobów

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 9: Wnętrze grobów

Wracamy do tematu hebrajskich gier słownych w mowie przeciwko faryzeuszom, bo oto przed nami kolejna fascynująca perykopa o grobach pobielanych, zamykająca parabolę o wnętrzu kielicha. I tutaj odnajdujemy nie tylko gry słowne u Mateusza, ale też wyraźne zależności tekstu greckiego od pierwowzoru...

Słownictwo medyczne w NT cz. 16 zioła emmenagogiczne

Słownictwo medyczne w NT cz. 16 zioła emmenagogiczne

Przygotowując ostatni artykuł nt. tła hebrajskiego w perykopie o dziesięcinie wspomniałem na marginesie o kontekście medycznym, dotyczący wymienionych przez ewangelistów ziół, który praktycznie nie jest szerzej znany. Wszystkie wskazane w obydwu wersjach tekstu zioła, zarówno w starożytnej...

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 8: O połykaniu wielbłąda

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 8: O połykaniu wielbłąda

Omawiana przed chwilą perykopa o dziesięcinie z ziół w wersji Mateusza kończy się jednym z najbardziej znanych i obrazowych logiów, o komarze i wielbłądzie: Mt 23:24 Przewodnicy ślepi! Przecedzacie komara, zaś wielbłąda połykacie! Porównania zwierzęce należą niemal wyłącznie do języka M (tj....

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 7: Zioła, miłość i miłosierdzie

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 7: Zioła, miłość i miłosierdzie

Nie ukrywam, ten post ma charakter wyjątkowy, a wręcz przełomowy. O ile przy poprzednich wpisach można było mówić jeszcze o wtórnej redakcji czy zbiegach okoliczności, choć też nie zawsze, tak tutaj mamy do czynienia z bezspornym dowodem na korzystanie przez dwóch ewangelistów, niezależnie od...

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 6: Jałmużna czyli sprawiedliwość

Hebrajskie tło Ewangelii cz. 6: Jałmużna czyli sprawiedliwość

Jednymi z najważniejszych, potencjalnych dowodów, wskazujących na hebrajskie lub aramejskie tło językowe warstwy Q, są oboczności występujące w perykopie "O wnętrzu kielicha". Wypowiedzi w niej ujęte stanowią fragment mowy przeciwko faryzeuszom. W ewangeliach synoptycznych znajdziemy je w trzech...

Podsumowanie 2024 roku

Podsumowanie 2024 roku

Rok 2024 za nami. Patrząc z perspektywy czasu to był udany rok. Na naszym blogu ukazało się ponad 60 publikacji, w tym aż jedenaście w ostatnim miesiącu. Najważniejsze artykuły to: - cykl 4 postów nt. wariantów Izajasza - cykl 15 artykułów nt. listów Pawłowych i ich potencjalnej redakcji...

Najnowsze posty, artykuły i informacje projektowe, w tym wydawnicze – zawsze na naszym profilu Facebook:

>>> facebook.com/Synopsa <<<

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Synopsa Trzech Ewangelii to przekład dla wymagających – dla tych, którzy chcą wgryźć się głębiej w tekst ewangeliczny i jego podwaliny. Przedstawia nowe otwarcie dla problemu synoptycznego. Pokazuje nieznane dotąd polskiemu czytelnikowi miejsca, w których hebrajsko- lub aramejskojęzyczny pierwowzór (ustny lub spisany) ma więcej sensu niż greka. Pozycja obowiązkowa na polskim rynku dla każdego, kto chciałby spojrzeć za kulisy formowania się Ewangelii Mateusza, Marka i Łukasza.

Karol Dziwior

hebraista, biblista

Świecki przekład ewangelii to dzieło wyjątkowe nie tylko na polskim rynku wydawniczym. Trzymam kciuki za jak najszybszą premierę.

Tomasz Strzyżewski

autor

Odważny i potrzebny projekt, który ma szanse wzbudzić żywą dyskusję nie tylko wśród ekspertów. Polecam jako źródło inspiracji dla każdego pasjonata szeroko pojętej biblistyki.

Michał Florek

architekt, absolwent Instytutu Religioznawstwa