Wydanie Ewangelii Piotra, tak jak już wcześniej pisałem, było swojego rodzaju eksperymentem, związanym z przygotowaniem składu i druku na małej próbie. Z jednej strony wydanie to zakończyło się sukcesem, pierwszy nakład rozszedł się niemal w całości. Z drugiej, dopiero po wydruku uwidoczniły się pewne błędy, których nie było widać w pliku roboczym: zbyt małe czcionki lub odstępy w niektórych miejscach, czy też inne błędy składu. Do tego nie dysponowałem tekstem greckim z ujęciem akcentów. Taki tekst znalazłem dopiero w listopadzie, trakcie prac nad Ewangelią Nikodema.
Dlatego już teraz mogę zapowiedzieć drugie wydanie Ewangelii Piotra, znacznie szersze, uzupełnione o szereg ważnych wniosków i analiz, o nowy tekst grecki i szereg zmian i poprawek w tłumaczeniu. W chwili obecnej tekst II wydania po aktualnych poprawkach wynosi już 66 stron a będzie jeszcze bardziej rozbudowany.
Przy okazji zapowiadam również opracowanie Ewangelii Nikodema w formie przekładu oraz synopsy z ewangelią Łukasza, ponieważ, podobnie do EP, jest to apokryf wyjątkowy, przekazujący znaczne fragmenty pasji w wersji Łukasza. Jednocześnie tekst Nikodema nie jest do końca spójny z wersją kanoniczną, miejscami jest krótszy, posiada też jedną perykopę niewystępującą u Łukasza. Na chwilę obecną mam już gotowe 21 stron tekstu.
I teraz ostatnie odkrycia:
(1) Ewangelia Nikodema zawiera fragment Łukasza usunięty z tej ewangelii, ale który znajdziemy w podobnej wersji w źródle Q, w stylistyce L. Świadczy to o tym, że obecny tekst Łukasza był poddawany dalszym redakcjom i zmianom. We fragmencie tym Piłat po śmierci Jezusa „nie jadł i nie pił” przez cały dzień. Każdy, kto czytał Synopsę, wie, że fragmenty o „piciu i jedzeniu” lub przeciwnie, o poście, są typowe dla stylistyki Ew. Łukasza i Dziejów.
(2) Ewangelia Piotra przy perykopie o skruszonym łotrze na krzyżu zawiera jeden fragment identyczny z Ewangelią Nikodema a nie występujący u żadnego z synoptyków! Odkrycia tego dokonałem tylko dlatego, że w chwili obecnej jednocześnie pracuję nad tekstem Nikodema i Piotra. Nikodem posiada tekst spójny z Łukaszem poza jednym fragmentem, fragmentem, który znajdziemy też w wersji Piotra, ale w żadnym z manuskryptów NT. Nikt tego do tej pory nie zauważył, a jest to odkrycie fascynujące, kiedy te same słowa odnajdujesz w dwóch jakoby niezależnych od sobie apokryfach.
(3) Tekst Nikodema zawiera ostatni rozkaz w wersji nie Łukasza, ale dłuższego Marka, gdzie również występuje fraza „w imię moje” a nie nawiązanie do Trójcy. Jest to więc kolejny świadek tradycji zgodnej z Łukaszem i Dziejami a nie postnicejskim Mateuszem.
(4) Zakres zmian i synonimiczność treści wskazuje na to, że autor Ewangelii Piotra nie tyle przetwarza teksty kanoniczne co dysponuje ich innymi wersjami translacyjnymi. Przy okazji, Ew. Piotra posiada warianty tekstu zgodne z wersją znalezioną tylko w jednym kodeksie: Sangermanensis I (it g1), datowanym co prawda na 820 rok n.e., ale przekazującym tradycję tekstualną sprzed Wulgaty. I fragment ten jest w pełni zgodny ze stylem Łukasza i innymi perykopami nt. spustoszenia i upadku Jeruzalem. Dlaczego został usunięty z wersji kanonicznej? Być może dlatego, że przedstawiał skruszony lud Izraela w pozytywnym świetle, albo też uznano ten fragment za zbędny dublet.
(5) I jeszcze jedna ciekawostka, tym razem nie mojego autorstwa a z literatury (Paul Foster): istnieją pojedyncze powiązania pomiędzy tekstem Piotra a grecką wersją Ewangelii Tomasza. Np. tylko w tych dwóch utworach termin „ludzie” występuje w formie nomina sacra. Autor Ew. Piotra pisząc o wybawicielu ludzi, skraca i nadkreśla do nomina sacra nie słowo σωτὴρ a ἀν(θρώπ)ων. „Ludzie” traktowani są tutaj jako synonim słowa „święci”.
Wszystko wskazuje na to, że problem synoptyczny jest znacznie bardziej rozbudowany, niż nam się wydaje, a w obiegu funkcjonowały różne wersje tekstu ewangelii i różne tradycje pasyjne. Tekst grecki może mieć charakter wtórny, jeśli te same perykopy występują w dwóch wersjach translacyjnych.
