Dobre i złe oko
"Wszystkie Ewangelie kanoniczne powstały w języku greckim" z takim poglądem spotykamy się powszechnie. Otwieram krytyczny „Nowy Testament” prof. Barta D. Ehrmana z 2013 r. i czytam: "Księgi te... zostały spisane przez nieznanych nam autorów, którzy posługiwali się...
Semickie podłoże leksykalne Ewangelii
W dyskusji nad hebrajskim tłem językowym Ewangelii Mateusza jeden z czytelników przytoczył komentarz tłumacza biblijnego, Leszka Jańczuka: "Ewangelia Mateusza nie posiada cech przekładu, sprawia wrażenie jakby od razu została napisana po grecku. [Z drugiej strony]...
Kolosan 1:15 jako przykład tłumaczenia tendencyjnego
Spójrzmy najpierw w jak różny sposób werset 1:15 listu do Kolosan bywa tłumaczony: Po przeczytaniu tych trzech sposobów tłumaczenia Kol 1:15 można się tylko dziwić i zastanawiać: Jak to możliwe, że trzy greckie słowa prōtótokos pásēs ktíseōs można oddać w tak różny...
Judasz i 30 srebrników
Wirtualna Polska zastanawia się ile dóbr Judasz mógłby kupić za 30 srebrników i czy opłacało mu się wydawać Jezusa. Są to puste dywagacje, bo "30 sztuk srebra" to semicki idiom, pochodzący jeszcze z czasów Sumeru "potraktować kogoś jakby był wart 30 sztuk srebra"...
“Czemu nazywasz Mnie dobrym?” czy “Dlaczego Mnie pytasz o dobro?”
Perykopa o bogatym młodzieńcu, a dokładniej jej pierwsze dwa wersy i pytanie o życie wiecznie, stanowią często przywoływany przykład ingerencji redakcyjnej w tekst Ewangelii, przy czym w większości popularnych opracowań przeczytamy jedynie, że to "Mateusz poprawił...
Starotestamentowe terminy hebrajskie, greckie i łacińskie użyte w opisach egzekucji
Poniższy artykuł zapewne zaciekawi tych badaczy Biblii, którzy interesują się semantyką greckiego słowa stauros. Chociaż nie ma on bezpośredniego przełożenia na semantykę tego słowa w NT, to jednak przegląd terminologii egzekucyjnej odsłania jak kruche podwaliny ma...
Czy w Mateusza 25:46 słowo kolasis odnosi się do wiecznego „odcięcia” czy wiecznej „kary”?
OSTATNIA AKTUALIZACJA: 11-05-2019 pobierz wersję w PDF z 1-12-2019 Wyrażenie „wieczna kara” (eternal/everlasting punishment) występuje np. w KJV, NAB, NIV, NJB, NLT, NRSV, TEV, Luter (ewige Pein), natomiast w pewnych przekładach czytamy: MATEUSZA 25:46 — 30 PRZEKŁADÓW...
Czy obecność słów „W IMIĘ OJCA I SYNA I DUCHA ŚWIĘTEGO” (Mt 28:19) w dostępnych manuskryptach niezbicie dowodzi ich oryginalności?
Niezmiernie ważną rzeczą jest zwrócenie uwagi na głos krytyki tekstu w sprawie powyższych kontrowersyjnych słów z Mt 28:19. Jak wyjaśnia krytyk tekstu David A. Black: (…) istnieją liczne błędy w dostępnych kopiach Nowego Testamentu. Te błędy należy...
Komentarze niektórych tłumaczy w sprawie znaczenia terminu σταυρος
OSTATNIA AKTUALIZACJA: 24-09-2020 JEST MAŁO ZNANYM FAKTEM – nawet wśród tłumaczy Biblii – że istnieje co najmniej 378 przekładów NT w 40 językach, w których wcale (110) lub częściowo (268) nie występuje słowo „krzyż”. 10 z nich to przekłady polskie: 1. 2019 (online):...
Semantyka greckiego słowa σταυρός (stauros)
Pobierz artykuł w wersji PDF z 20-09-2020 OSTATNIA AKTUALIZACJA: 24-02-2021 UWAGA: Poniższe opracowanie pierwotnie ukazało się ponad 3 lata temu (7-05-2017). Potem, czytając krytykę ze strony internautów, postanowiłem zmodyfikować to opracowanie, aby bardziej...
Czy modlitwa Ojcze Nasz została źle przetłumaczona?
Papież Franciszek, w wywiadzie dla włoskiej telewizji TV2000, zaproponował zmianę treści Modlitwy Pańskiej. Jego zdaniem słowa "i nie wódź nas na pokuszenie" zostały źle przetłumaczone, sugerując, że to Bóg "wodzi" ludzi na pokuszenie. - To nie jest dobre tłumaczenie....
Krótki logion Mateusza 28:19,20 w hebrajskiej Ewangelii Mateusza z dzieła Szem-Toba
Ilustracja: Hebrajska Ewangelia według Mateusza z XVIII wieku, Sothesby. WERSJA PDF ARTYKUŁU (28-06-2021) ostatnia aktualizacja: 29-06-2021 Hebrajski tekst Mateusza 28:19-20SzTb według manuskryptu przechowywanego w bibliotece Uniwersytetu w Lejdzie (Holandia) brzmi...
Spór wokół właściwej lokalizacji przecinka w Łukasza 23:43 cz. II
W zeszłym miesiącu rozpoczęliśmy wspólnie z Grzegorzem Kaszyńskim dyskusję nt. prawidłowej interpunkcji w wersecie Łk 23:43 oraz jego właściwej interpretacji. Wers ten stanowi przykład, jak drobna zmiana, w tym przypadku dotycząca „jedynie” prawidłowej pozycji...
Spór wokół właściwej lokalizacji przecinka w Łukasza 23:43
na zdjęciu: Łukasza 23:43 w P75 — najstarszym dostępnym greckim rękopisie Pobierz pełną wersję artykułu w PDF (1-12-2019) zawierającą Dodatek „Łk 23:43 a Kodeks Watykański”. OSTATNIA AKTUALIZACJA: 15-07-2020 Krytyczne greckie teksty NT, z których tłumacze dokonują...
Siedem wersji Dekalogu
Na aukcji w Heritage Auctions (Los Angeles, USA) sprzedano w zeszłym tygodniu wyjątkowy zabytek: najstarszą znaną, pochodzącą z okolic IV w. n.e., kamienną tablicę z tekstem Dekalogu. Żeby było ciekawiej, Dekalogu w wersji częściowo odmiennej od tej znanej z ksiąg...
Poliglota kompluteńska dostępna w Sieci
Poliglota kompluteńska, jedno z najwybitniejszych, XVI-wiecznych opracowań tekstu biblijnego, została właśnie opublikowana w wersji w pełni zdigitalizowanej i dostępnej bezpłatnie dla wszystkich zainteresowanych. Epoka Renesansu to czas nie tylko upowszechnienia się...
Ucho igielne
Kilka lat temu, w trakcie rozmowy z dziennikarzem jednego z krakowskich mediów, padło pytanie: "Skąd wziął się w ogóle pomysł na Synopsę? Skąd w ogóle zainteresowanie tematyką biblijną, a w szczególności problemem synoptycznym, którego znajomość ma charakter...
Przypowieść o niesprawiedliwym sędzi
Przypowieść o niesprawiedliwym sędzi stanowi jedną z ostatnich perykop, fragmentów tekstu w ewangelii Łukasza, poprzedzającą przybycie do Judei a następnie uroczysty wjazd do Jeruzalem. Stanowi również dobry przykład obrazujący jakość tłumaczeń (nie tylko polskich)...
Świecki przekład ewangelii to dzieło wyjątkowe nie tylko na polskim rynku wydawniczym. Trzymam kciuki za jak najszybszą premierę.
Odważny i potrzebny projekt, który ma szanse wzbudzić żywą dyskusję nie tylko wśród ekspertów. Polecam jako źródło inspiracji dla każdego pasjonata szeroko pojętej biblistyki.
Podwojona narracja Marka
W jednym z poprzednim wpisów poruszałem temat podwojonej narracji występującej w końcowych partiach ewangelii Marka. Jezus dwukrotnie odbywa ostatnią wieczerzę: w Betanii i w Jeruzalem, dwukrotnie wychodzi w okolice Góry Oliwnej, dwa razy pojony jest cierpkim napojem....
Magnificat i Benedictus
Historia narodzin Jana Chrzciciela w początkowych partiach Ewangelii Łukasza zawiera dwa hymny pochwalne, z których pierwszy przypisywany jest Marii, drugi Zachariaszowi. W części źródeł staroitalskich zamiast Marii występuje Elżbieta - kodeksy it (a, b, l*)...
Trzy wersje Wniebowstąpienia i Zesłania Ducha
Zielone Świątki, Zesłanie Ducha Świętego, w relacji Dziejów Apostolskich ma miejsce w trakcie święta Szawuot, rolniczego święta Tygodni, zwanego też Świętem Żniw lub Zbiorów. Obchodzone pięćdziesiąt dni po święcie Paschy, rozpoczynało okres zbioru pszenicy. Zesłanie...
Problem z Teorią Źródeł: “Źródło M”
Przyjrzyjmy się ponownie teorii źródeł w wersji Streteera, teorii, która w zasadzie ma charakter dominujący w obecnym dyskursie dotyczącym problemu synoptycznego. Wg niej Ewangelia Mateusza opiera się nie tylko na wcześniejszej Ewangelii Marka, zbiorze wypowiedzi...
“Wola Ojca w niebiosach”
W ostatnim wpisie poruszyłem wątek odmienności stylistycznej materiału występującego wyłącznie u Mateusza w stosunku do tego, który występuje u Łukasza. W skrócie: treści typowe dla Mateusza charakteryzują się językiem czy też stylem identycznym z tym, który występuje...
Problem z teorią źródeł
Najbardziej popularną teorią, dotyczącą relacji redakcyjnych pomiędzy ewangeliami synoptycznymi, jest, pochodząca jeszcze z I połowy XIX wieku, teoria dwóch źródeł, lub szerzej: teoria źródeł. Zgodnie z nią Łukasz i Mateusz korzystali niezależnie od siebie z ewangelii...