Pierwsze wydanie czerwcowe a w nim kilkadziesiąt kolejnych poprawek i zmian w treści. Dodano również kolejny rozdział nt. Ewangelii Mateusza. W skrócie: Mateusz praktycznie jako jedyny używa takich zwrotów jak:

– Ojciec wasz (mój) niebieski / ὁ πατὴρ ὑμῶν (μου) ὁ οὐράνιος czy

– Ojciec wasz (mój) w niebiosach / ὁ πατὴρ ὑμῶν (μου) ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.

Niemal we wszystkich wersetach paralelnych z Łukaszem ten drugi usuwa odniesienia do niebios a Ojca zmienia w Boga lub posłańców Boga, niemal, bo w części wersów pozostawia „Ojca waszego” a w jednym „Ojca z nieba”: 7:11 [Q] Ojciec wasz w niebiosach = Łk 11:13 Ojciec z nieba.

Ta niespójność redakcji wskazuje, że to nie Mt rozszerza krótszy tekst Q o odniesienia do niebios (tak samo jak „zmienia” królestwo Boga na królestwo niebios), ale że to Łk skraca, albo korzysta z innego tekstu źródłowego, szczególnie że w kilku przypadkach posiada Ojca tam, gdzie Mt nie ma takiej wzmianki. Łukasz dokonuje redakcji tekstu, ale w sposób niezbyt uważny, przeoczając kilka wystąpień tekstu, który stara się korygować. Taki proces nazywamy zmęczeniem kopisty.

Występuje on również w polskich przekładach, gdzie jeden tłumacz zmienia inny tekst lub nanosi poprawki we własnym. Dla przykładu Wojciechowski zmienia aniołów na posłanników, ale w jednym wersecie pozostawia „anioła”, co świadczy o tym, że korzysta z tekstu źródłowego, gdzie występowało słowo anioł.

Wracając jednakże do synopsy: najciekawszym spostrzeżeniem jest treść perykopy o prawdziwej rodzinie, gdzie matka Jezusa i jego bracia stają u drzwi jego domu, a ten mówi że matką i braćmi jego są ci co siedzą wokół i wypełniają / czynią wolę Ojca w niebiosach. Czynić wolę Ojca to kolejny znacznik stylistyczny Mateusza, występujący wyłącznie w jego perykopach oraz… w perykopie o rodzinie, gdzie słowa te kopiuje Marek zmieniając tylko Ojca na Boga.

Aktualnie tekst Synopsy liczy już 1640 stron, nie licząc załączników. Jak ktoś jest zainteresowany zakupem, a jeszcze się nad tym zastanawia zapraszam do kontaktu.

Wsparcie rozwoju projektu :

buycoffee: https://buycoffee.to/synopsa

patronite https://patronite.pl/synopsa

PS Dla stałych patronów projektu przewidywane są niespodzianki książkowe, ale o tym w kolejnych postach.