Kolejne wydanie sierpniowe poprawek a w nim m.in.: poprawiono układ i treść zwiastowań oraz dodano kolejne tła hebrajskie:
(a) Mt 1:21 Urodzi zaś syna i nadasz imię mu Jezus; on bowiem wybawi lud swój od grzechów jego
= gra słów w jęz. hebr.: Jezus – יְהוֹשׁוּעַ (yᵊhôšûaʿ / Joszua, Jahwe wybawi) od wybawić – יָשַׁע (yāšaʿ / jasza); oraz
(b) Mt 2:23 I przyszedłszy, osiedlił się w mieście zwanym Nazara*, żeby wypełniło się, co było powiedziane przez proroków, że: «Nazorejczykiem** będzie nazwany»
W tym wersecie, po pierwsze, swoją uwagę zwracają rozbieżności co do w zasadzie prostej nazwy „Nazaret”, która występuje aż w czterech wariantach:
– Ναζαρέτ (Nazaret) – א, B, D, L, 33, 700, 892, 1241, 1424, Byz;
– Ναζαρέθ (Nazareth) – C, K, N, W, Γ, 0250, f13, 28, 565, it, cop;
– Ναζαραθ (Nazarath) – Δ, f1;
– Ναζαρα (Nazara) – p70(vid), Orygenes, Euzebiusz = najstarsze źródła.
Po drugie, werset Mateusza „Nazorejczykiem będzie nazwany / κληθήσεται”, koresponduje z Łk 1:35 „świętym będzie nazwany / κληθήσεται, synem Boga” oraz Łk 2:23 „świętym Panu będzie nazwany / κληθήσεται”.
Mateusz łączy „nazorejczyka” z miejscowością „Nazara”, Łukasz przekazuje znaczenie dosłowne: „święty”, bo hebrajskie נָזִיר (nāzîr, stąd: nazirejczyk) oznacza świętego, poświęconego Bogu, odosobnionego (odrębnego) w sensie sakralnym (śluby nazireatu), od נָזַר (nāzar) – uświęcić, konsekrować, wyodrębnić; por. też נֶזֶר (nēzer) – konsekracja, wyświęcenie, długie, kobiece włosy jako symbol świętości / nazireatu, stąd dodatkowe znaczenie: korona, diadem (gr. stefanos = Szczepan).
U Mateusza mamy więc do czynienia z kolejną grą słowną: zamieszkał w mieście Nazara = Odosobnienie, bo nazwany zostanie Nazorejczykiem = Odosobnionym, Świętym.
Ktoś powie, że powiązanie między Mt 2:23 (nazorejczykiem) a Łk 2:23 (świętym) to jedynie przypadek. Otóż nie. Łukasz takie samo tłumaczeni stosuje w Dziejach, gdzie w wersetach Dz 9:13, 32, 26:10 chrześcijanie nazywani są „świętymi” = ἁγίοις (podobnie w listach Pawła: Rz 1:7, 1 Kor 1:2 i dalsze) a w Dz 24:5 używa zwrotu: „przywódca sekty / herezji nazorejczyków”.
Dalej, czy Jezus nazywany jest gdziekolwiek „świętym”, poza historią narodzin Łukasza? Otóż tak, ponownie w Dziejach:
– 3:13 Sługa Boga… 14 Święty i Sprawiedliwy
– 4:27 Święty Sługa (τὸν ἅγιον παῖδά) Twój, Jezus, którego pomazałeś,
ale też w ewangeliach, w jednej perykopie synoptycznej
– Łk 4:34 / Mk 1:24 Znam cię (Wiem), kim jesteś: Świętym Boga!” (z ust demona) / οἶδα σε τίς εἶ, ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ
– i u Jana 6:69 „i zrozumieliśmy, że Tyś jest Świętym Boga!” (z ust Piotra) / καὶ ἐγνώκαμεν ὅτι σὺ εἶ ὁ ἅγιος τοῦ θεοῦ.
Wniosek: „nazorejczyk” jest terminem tożsamym z „święty, święty Boga” a nie „mieszkańcem Nazaretu” (tu mielibyśmy raczej do czynienia ze zwrotem „Nazaretańczyk” a nie „Nazorejczyk”).