Liczba zmian i poprawek w Synopsie przekroczyła tysiąc. Z tej też okazji zmieniła się numeracja, wkraczając w trzynastą fazę projektu. Zmiana numeracji to nie tylko zwykłe poprawki. Ta edycja niesie z sobą kilka ważnych zmian.
[1] Po pierwsze – dodano nowy załącznik z rozszerzoną strukturą Synopsy, na razie tylko do rozdziału 4., ale załącznik ten pozwala na szybki wgląd i analizę powiązań strukturalnych.
[2] Dodano dwa nowe artykuły we wprowadzeniu:
– Magdala czy Magedan? analiza przypadku Mt 15:39
– analiza stylistyczna Mateusza: μανθάνω – uczyć się; ἀναχωρέω / ὑποστρέφω – wycofać się / powrócić; łącznie 9 stron tekstu.
[3] Rozbudowano tablicę o „Dobrym łotrze” z dwóch na cztery strony, dodając nie tylko informacje o języku ekonomicznym użytym w tej perykopie przez Łk, ale też odniesienia do właściwej wersji Ewangelii Nikodema,
[4] Przygotowano tłumaczenie pierwszej perykopy z Ewangelii Nikodema właśnie nt. Dobrego łotra bo jest to perykopa wyjątkowa. Nikodem idzie niemal słowo za słowem z wersją Łukasza, ma jednak kilka wariantów które wskazywałyby na wersję starszą od kanonicznej!
[5] Wprowadzono kolejne informacje i wyjaśnienia leksykalne, wskazujące na to, że perykopy o Potrójnym Kuszeniu i Przemienieniu są autorstwa Łukasza, w szczególności wskazuje na to użycie takich czasowników jak ἐπαίρω i ἀνάγω (jednokrotnie w tekście Mateusza, kilkadziesiąt razy u Łukasza i w Dziejach);
[6] Wprowadzono dziesiątki mniejszych i większych poprawek do tekstu Synopsy jak i do wprowadzenia oraz załączników. To jedna z większych aktualizacji jakie ukazały się w tym roku.
[7] Na koniec niespodzianka. Analiza użycia czasownika μανθάνω (uczyć) u Mateusza jakby przy okazji wskazała na dość dużą zbieżność pomiędzy ewangeliami Mateusza i Łukasza przeciwko Markowi:
– Łukasz kończy perykopę o suknie i winie słowami „stare wino łagodne jest – χρηστός ἐστιν (L) i przechodzi do sceny ze zbożem;
– Mateusz kończy mowę misyjną słowami: „jarzmo moje łagodne jest” χρηστός ἐστιν (M) i przechodzi do sceny ze zbożem;
– Marek nic o tym nie wie.
Jest rzeczą oczywistą, że albo Łk korzystał z tekstu Mt, albo Mt z Łk. To, że w Mowie Misyjnej Mateusz wykorzystuje perykopy w języku L (Łk) świadczy o tym, że to on „przerabia” tekst Łukasza a nie na odwrót. Nie jest możliwe, by dwaj synoptycy korzystając z Marka, Q i własnych źródeł w cudowny sposób wymyślili identyczne zakończenia swoich sekcji. Oficjalnie mogę napisać, że „hipoteza dwóch źródeł” to trywializacja problemu synoptycznego.
